Geplaatst op donderdag 01 juli 2021 @ 21:28 , 172 keer bekeken

Hoe is de zomervakantie ontstaan?

Hoe is de zomervakantie ontstaan? En hoe komt het dat sommige landen 3 maanden vrij zijn in de zomer? Wat is er nu waar van de oogsttijd die de oorsprong zou zijn van de langste schoolvakantie in het jaar? Hier lees je de echte geschiedenis van de zomervakantie en ontdek je hoe de die is ontstaan.

’s Zomers zijn kinderen en scholieren zes weken vrij. In de Verenigde Staten zelfs twaalf weken en in Italië en Moldavië drie volle maanden. Hoe komt het dat die verschillen er zijn en waarom is de zomervakantie langer dan andere schoolvakanties?

Rust voor leerling en docent

Niet de oogsttijd, maar rust is de belangrijkste reden dat de zomervakantie langer is dan andere schoolvakanties. De reden dat kinderen in het verleden in juli en augustus ingezet werden bij de oogst is dus niet waar.

Enkele historici toonden in 2014 aan dat kinderen van agrariërs vooral in de drukkere perioden van het najaar de handen uit de mouwen staken. Ook in het voorjaar tijdens de zaaitijd stonden kinderen hun ouders bij op het platteland. De zomermaanden juni, juli en augustus stonden niet te boek als heel druk, terwijl dat wel de periode is van de zomervakantie. De oogsttijd kan om die reden dus niet aan de oorsprong hebben gestaan van de grote vakantie.

De oorsprong van de zomervakantie

Waar komt de zomervakantie vandaan? De geschiedenis ervan gaat in Nederland tot bijna 200 jaar terug in de tijd. Vooral praktische redenen zouden ervoor gezorgd hebben dat deze schoolvakantie werd geïntroduceerd.

foto: André van den Heuvel

Rust

Onderwijskundige opiniemakers in de 19e eeuw vonden een lange vakantie in de zomer een goed idee, omdat schoolkinderen dan goed konden uitrusten. Het voordeel voor leerkrachten en docenten was behalve rust ook een lange voorbereidingstijd voor het nieuwe schoolseizoen en zelfstudie.

Industriële revolutie

De industriële revolutie onderstreepte bovenstaand argument te meer, omdat socialisten en vakbonden pleitten voor kortere werkdagen en meer ruimte voor rust en recreatie. Dit zorgde ervoor dat de achturige werkdag werd doorgevoerd In de jaren ’50 en ’60 kwam de vrije zaterdag daar nog bij.

Hitte

Een andere reden is de hitte. Klaslokalen in landen met een extreem warm ’s zomers klimaat bleven op hete dagen vaak leeg. Met name in de Verenigde Staten werd er door kinderen vanwege de hitte massaal gespijbeld, terwijl beide ouders in de stadsfabrieken of elders aan het werk waren. Door de hitte braken er in school ook regelmatig epidemieën uit. Een lange vakantie in de zomer zou dit dus voorkomen.

Recht op zomervakantie

Midden negentiende eeuw voerden Amerikaanse stadsscholen de zomervakanties in. Tegen het einde van de negentiende eeuw werd de zomervakantie een landelijk recht toen Amerikaanse schoolhervormers de vakanties ook op het platteland invoerden.

Waarom hebben sommige landen 3 maanden zomervakantie?

Nederland heeft 6 weken zomervakantie, maar er zijn landen die in de zomer drie maanden de schooldeuren sluiten. Vooral landen met een warm zomers klimaat houden de lange zomervakanties in stand. Naast de Verenigde Staten hebben Iran, Syrië, Egypte, Irak, Italië, Moldavië, Rusland en Griekenland een zomerstop van ongeveer drie maanden.

De landen met mildere zomers hebben een kortere zomervakantie. Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland houden hun grote vakanties ‘slechts’ anderhalve maand. Het verschil tussen hete zomers en milde zomers is overigens geen criterium om dat in stand te houden. België en Ierland bijvoorbeeld zijn een uitzondering hierop.

De Nederlandse zomervakantie

Hoe ontstond de zomervakantie in Nederland? Wanneer en hoe de Nederlandse zomervakantie officieel is ingevoerd is niet helemaal duidelijk. Uit publicaties in het verleden is wel na te gaan dat de oorsprong van deze schoolvakantie begin 1800 was. Officiële vermeldingen van de zomervakantie vanuit onderwijsinstellingen zijn terug te herleiden tot 1830. In het Dagblad van ‘s-Gravenhage (16 augustus 1830) bijvoorbeeld plaatste een muziekschool een oproep omtrent ‘het examineren der kinderen, welke na de zomervacantie aan den school wenschen opgenomen te worden’.

In Delpher zijn nog veel meer van dit soort artikelen uit de jaren 1830 en 1840 te vinden, en uit de periode daarna natuurlijk ook. Een mooie vroege vermelding mét een tijdsaanduiding van de zomervakantie, is een advertentie van een agrarische school in de Groningse plaats Haren.

Deze school verkondigde in 1856 in De Oostpost dat kinderen in de zomer vijf weken vrij waren.

De zomervakantie

De zomervakantie van nu is een gespreide langdurige vakantie die samen met de andere schoolvakanties geregeld ter discussie staat. Momenteel experimenteren scholen met schoolvakanties.

(bron: Historiek.net)